Nguyên nhân và cách khắc phục heo đau mắt đỏ

Heo đau mắt đỏ không phải là bệnh lý hiếm gặp trong quá trình chăn nuôi lợn của bà con nông dân. Vậy nguyên nhân nào dẫn đến bệnh lý heo bị đau mắt đỏ? Cách khắc phục và phòng ngừa bệnh lý này là gì? Hãy để Eufeed giải đáp cho bà con trong bài viết sau. 

1. Bệnh lý heo đau mắt đỏ là gì?

Đau mắt đỏ ở heo, hay còn gọi là viêm kết mạc, là tình trạng viêm nhiễm ở lớp màng mỏng trong suốt bao phủ lòng trắng mắt và mặt trong mí mắt. Đây là căn bệnh khá phổ biến trong chăn nuôi, có thể ảnh hưởng đến heo ở mọi lứa tuổi nhưng thường xuất hiện nhiều hơn ở heo con và heo cai sữa. Dù hiếm khi gây tử vong trực tiếp, nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, tốc độ tăng trưởng và năng suất của cả đàn.

Dấu hiệu cho thấy heo bị đau mắt đỏ:

• Mắt đỏ và sưng: Đây là dấu hiệu dễ thấy nhất. Kết mạc mắt (lớp màng mỏng trong suốt ở lòng trắng và mặt trong mí mắt) sẽ bị viêm, đỏ tấy và sưng húp.
• Chảy nước mắt: Ban đầu, heo có thể chỉ chảy nước mắt trong. Sau đó, do tình trạng viêm nhiễm tiến triển, dịch tiết sẽ chuyển sang dạng mủ đặc, có màu trắng đục hoặc vàng xanh.
• Gỉ mắt: Chất tiết từ mắt khô lại sẽ tạo thành gỉ bám quanh khóe mắt hoặc dính vào lông mi của heo.
• Heo nhắm hoặc nheo mắt: Do cảm giác khó chịu, đau rát hoặc sợ ánh sáng, heo sẽ thường xuyên nhắm nghiền mắt hoặc nheo mắt lại. Heo có thể dùng chân để cào vào vùng mắt bị đau.
• Sợ ánh sáng (chứng sợ ánh sáng): Heo có xu hướng tìm đến những nơi tối hơn trong chuồng hoặc úp mặt vào tường để tránh ánh sáng mạnh.

2. Nguyên nhân và cách khắc phục heo đau mắt đỏ

2.1. Vi khuẩn

Nguyên nhân chính khiến heo mắc bệnh đau mắt đỏ thường là do sự tấn công của các loại vi khuẩn. Điển hình bao gồm Mycoplasma hyorhinis, Haemophilus parasuis (gây bệnh Glässer), Streptococcus suis, Chlamydia spp., và cả những vi khuẩn cơ hội như E. coli hay Staphylococcus spp. Chúng có thể gây viêm nhiễm trực tiếp hoặc bùng phát khi sức đề kháng của heo suy yếu.

Cách khắc phục

• Sau khi vệ sinh mắt heo sạch sẽ, sử dụng các loại thuốc nhỏ mắt có chứa kháng sinh phổ rộng để tiêu diệt vi khuẩn. Các loại kháng sinh thường dùng trong thuốc nhỏ mắt cho vật nuôi bao gồm: Gentamicin, Neomycin, Tobramycin, Tetracycline (dạng mỡ hoặc dung dịch). Thực hiện 2-3 lần mỗi ngày, kiên trì cho đến khi triệu chứng thuyên giảm hoàn toàn và mắt trở lại bình thường.

2.2. Virus

Bên cạnh vi khuẩn, một số loại virus cũng là nguyên nhân gây ra các triệu chứng đau mắt đỏ ở heo. Cụ thể, các virus gây bệnh hô hấp nghiêm trọng như PRRS (Hội chứng rối loạn hô hấp và sinh sản ở heo), cúm heo, hay thậm chí là virus giả dại, có thể không trực tiếp tấn công mắt nhưng lại gây ra các phản ứng viêm hoặc triệu chứng thứ cấp biểu hiện ở mắt, khiến heo bị đau mắt đỏ. 

Cách khắc phục:

• Sử dụng nước muối sinh lý 0.9% hoặc dung dịch axit boric 2% để rửa sạch mắt heo 2-3 lần/ngày.
• Chọn loại thuốc nhỏ mắt có tác dụng làm dịu, giảm viêm và có hoạt chất sát trùng nhẹ để ngăn ngừa vi khuẩn cơ hội (ví dụ chứa hoạt chất Chloramphenicol) . Nhỏ 2-3 giọt/mắt, 2-3 lần/ngày tùy mức độ bệnh.

2.3. Ký sinh trùng

Dù ít phổ biến hơn so với các nguyên nhân khác, nhưng không thể loại trừ khả năng một số loại giun mắt cũng có thể ký sinh và gây kích ứng, dẫn đến tình trạng viêm nhiễm ở mắt heo. Đây là một nguyên nhân cần được xem xét, đặc biệt khi các biện pháp điều trị thông thường không hiệu quả.

Cách khắc phục:

• Sử dụng các loại thuốc chứa Ivermectin, thành phần này có tác dụng tiêu diệt nhiều loại ký sinh trùng nội và ngoại, bao gồm cả giun mắt, giun tròn đường ruột, giun phổi, và các loại ghẻ, rận.

2.4. Yếu tố từ môi trường

Các yếu tố từ môi trường xung quanh cũng có thể là nguyên nhân khiến heo bị đau mắt đỏ. Cụ thể như:

• Khí độc: Nồng độ amoniac (NH3​) và hydro sulfua (H2​S) cao trong chuồng trại do phân, nước tiểu tích tụ và hệ thống thông gió kém sẽ gây kích ứng mạnh niêm mạc mắt và đường hô hấp.
• Bụi bẩn: Bụi từ thức ăn, chất độn chuồng, hoặc từ không khí mang theo vi khuẩn có thể gây tổn thương và viêm mắt.
• Tổn thương vật lý: Các mảnh vụn thức ăn thô cứng, sàn chuồng sắc nhọn, hoặc vật lạ có thể bắn vào/va vào mắt gây trầy xước, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập.
• Điều kiện chuồng trại kém: Gió lùa mạnh trực tiếp vào mắt, ánh sáng quá chói hoặc mật độ nuôi quá dày làm tăng stress, tích tụ khí độc và lây lan mầm bệnh.

Cách khắc phục: 

• Tách những con bị đau mắt đỏ nặng ra chuồng riêng để dễ chăm sóc, điều trị và ngăn ngừa lây lan.
• Dùng nước muối sinh lý 0.9% hoặc dung dịch axit boric 2% để rửa sạch mắt heo 2-3 lần/ngày. Dùng bông gòn hoặc gạc sạch thấm dung dịch, lau nhẹ nhàng từ khóe mắt ra ngoài để loại bỏ hết gỉ mắt, dịch tiết và bụi bẩn.
• Nhỏ các loại thuốc nhỏ mắt có chứa kháng sinh nhẹ hoặc thuốc chống viêm, chẳng hạn như Gentamicin, Neomycin, Tobramycin hoặc Tetracycline.

3. Phòng ngừa heo bị đau mắt đỏ như thế nào?

Một số biện pháp phòng ngừa heo bị đau mắt đỏ như sau:

• Vệ sinh chuồng trại định kỳ: Đảm bảo chuồng luôn sạch sẽ, khô ráo và thông thoáng. Thường xuyên dọn dẹp phân, nước tiểu để giảm nồng độ khí độc và bụi bẩn.
• Cải thiện chất lượng không khí: Đảm bảo hệ thống thông gió hoạt động tốt, có thể cân nhắc lắp đặt quạt hút nếu cần để loại bỏ khí độc và bụi.
• Dinh dưỡng đầy đủ: Cung cấp khẩu phần ăn cân đối, giàu vitamin (đặc biệt là vitamin A) và khoáng chất để nâng cao sức đề kháng tổng thể cho heo.
• Kiểm soát bụi: Sử dụng thức ăn ít bụi, hoặc có biện pháp làm ẩm nhẹ thức ăn trước khi cho ăn. Đảm bảo chất độn chuồng sạch sẽ, ít bụi.
• Cách ly heo mới nhập: Luôn cách ly và theo dõi sức khỏe heo mới nhập đàn ít nhất 7-10 ngày trước khi cho nhập chung.
• Tiêm phòng đầy đủ: Thực hiện tiêm phòng đầy đủ các loại vắc-xin theo lịch khuyến cáo của thú y để tăng cường sức đề kháng cho heo, gián tiếp giảm nguy cơ mắc các bệnh thứ cấp ảnh hưởng đến mắt.

Lời kết

Heo đau mắt đỏ cần được phòng ngừa và điều trị kịp thời để bảo đảm sức khỏe của heo bệnh và cả đàn heo. Hy vọng những thông tin trên bài sẽ hữu ích với bạn đọc.