Trong quá trình chăn nuôi lợn nái, việc đảm bảo quá trình sinh sản diễn ra thuận lợi là vô cùng quan trọng. Tuy nhiên, không ít trường hợp lợn nái gặp khó khăn trong quá trình đẻ, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của cả lợn mẹ và lợn con. Bài viết này, Eufeed sẽ giúp bà con nắm rõ các nguyên nhân và biện pháp kích thích lợn nái mau đẻ để đảm bảo năng suất chăn nuôi và lợi nhuận cho người chăn nuôi.
Vì sao nhiều heo nái khó đẻ?
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng lợn nái khó đẻ, trong đó phổ biến nhất là do các yếu tố bẩm sinh và chăm sóc không đúng cách.

Xương chậu của lợn bị hẹp bẩm sinh
Một trong những nguyên nhân chính khiến lợn nái khó đẻ là do xương chậu hẹp bẩm sinh. Điều này có thể xảy ra nếu quá trình chọn lọc giống không được thực hiện cẩn thận, dẫn đến việc chọn những con lợn có xương chậu nhỏ hơn bình thường.
Lợn không được chăm sóc không đúng cách
Một nguyên nhân khác dẫn đến tình trạng lợn nái khó đẻ là do chế độ chăm sóc không đúng cách trong quá trình mang thai. Việc thiếu dinh dưỡng, không được vận động đầy đủ, hoặc môi trường sống không đảm bảo vệ sinh đều có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của lợn nái và khả năng sinh nở.
Do lợn mẹ quá già
Tuổi tác cũng là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến khả năng sinh nở của lợn nái. Những con lợn nái đã quá già, đã trải qua nhiều lần sinh nở, thường gặp khó khăn hơn trong việc đẻ ra lứa mới.
Nhận biết lợn nái khó đẻ
Để có thể kịp thời xử lý tình trạng lợn nái khó đẻ, người chăn nuôi cần nhận biết được các dấu hiệu cảnh báo. Một số dấu hiệu nhận biết lợn nái khó đẻ phổ biến như:
- Lợn nái có biểu hiện mệt mỏi, nằm không yên, thở gấp và mạnh.
- Xuất hiện các cơn rặn đẻ liên tục nhưng không có dấu hiệu sinh nở.
- Âm đạo của lợn nái có dịch màu nâu hoặc xám, có mùi hôi.
- Lợn nái vỡ ối nhưng sau 5-6 giờ vẫn chưa đẻ được.
- Lợn nái bồn chồn, lo lắng, đái dắt, và ngoái về phía bụng.
Nếu nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào trong số này, người chăn nuôi cần nhanh chóng đưa ra biện pháp xử lý phù hợp để đảm bảo an toàn cho cả lợn mẹ và lợn con.
Cách kích thích lợn nái mau đẻ hiệu quả
Có nhiều cách khác nhau để kích thích lợn nái mau đẻ, bao gồm cả việc sử dụng thuốc kích đẻ và các biện pháp tự nhiên không cần dùng thuốc.

Cách kích thích lợn nái mau đẻ dùng thuốc kích đẻ
Trong trường hợp lợn nái gặp khó khăn trong quá trình sinh nở, việc sử dụng thuốc kích đẻ có thể là một giải pháp hiệu quả. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc cần được bác sĩ thú y hoặc chuyên gia chăn nuôi hướng dẫn để đảm bảo an toàn cho lợn nái và lợn con.
Một số loại thuốc kích đẻ phổ biến được sử dụng cho lợn nái bao gồm:
Thuốc Hẹn Đẻ ‘Han-prost’
- Trường hợp sử dụng: Cho lợn đẻ theo ý muốn, lợn quá ngày sinh mà không có dấu hiệu đẻ, gây động dục hàng loạt, đẩy thai chết ra ngoài.
- Tác dụng: Mở cổ tử cung để dễ dàng cho quá trình đẻ, chữa chậm động dục.
- Liều lượng và hướng dẫn sử dụng: Thuốc có tác dụng sau 12-24 giờ. Nếu sau 24 giờ không thấy đẻ, có thể tiêm mũi tiếp theo. Liều lượng theo hướng dẫn của nhà sản xuất hoặc có thể tiêm 1 ống 2ml cho 1 con nái.
- Cách tiêm: Tiêm bên rìa bộ phận sinh dục, chọc vào chỗ mềm và lõm sâu nhất.
Thuốc Kích Đẻ ‘Oxytocin’
- Trường hợp sử dụng: Lợn đã mở hoàn toàn cổ tử cung, có hiện tượng mệt, co bóp thành tử cung yếu.
- Tác dụng: Thúc đẩy cổ tử cung co bóp mạnh hơn để đẻ dễ hơn, đẩy chất bẩn ra ngoài, tăng quá trình tiết sữa, hạn chế ngạt và chết con.
- Liều lượng và hướng dẫn sử dụng: Tiêm khi lợn đã đẻ được 2-4 con, cách 30-40 phút tiêm 1 lần, tối đa 3 lần trong quá trình đẻ. Sản phẩm không dùng được cho lợn nái xoang chậu bé và con quá to.
- Cách tiêm: Tiêm vào cổ giống các thuốc thông thường.
Cách kích thích lợn nái mau đẻ không cần dùng thuốc
Trước khi sử dụng thuốc kích đẻ, người chăn nuôi có thể thử áp dụng một số biện pháp tự nhiên để kích thích lợn nái mau đẻ mà không cần dùng thuốc.
Kiểm tra ngôi thai
Bước đầu tiên là kiểm tra ngôi thai của lợn nái. Người chăn nuôi cần đeo găng tay sạch, bôi trơn tay, và nhẹ nhàng đưa vào âm đạo của lợn nái theo nhịp rặn để kiểm tra vị trí và kích thước của ngôi thai.
Nếu lợn nái vỡ ối quá sớm dẫn đến khô đường đẻ, người chăn nuôi cần bôi vaseline, rửa sạch âm hộ lợn nái, và dùng tay kéo từng thai nhi ra ngoài theo nhịp rặn.
Kích thích cơn rặn
Trong trường hợp lợn nái không có cơn rặn hoặc cơn rặn yếu, người chăn nuôi có thể kích thích cơn rặn bằng các biện pháp tự nhiên như:
- Xoa bầu vú lợn nái để kích thích tiết sữa.
- Kích thích âm đạo lợn nái bằng cách nhẹ nhàng massage vùng này.
- Cho lợn con mới đẻ bú để kích thích lợn mẹ rặn.
Sau khi lợn nái đẻ thành công, người chăn nuôi nên sử dụng nước muối pha loãng để thụt rửa âm đạo cho lợn, giúp loại bỏ các chất bẩn và ngăn ngừa nhiễm trùng.
Can thiệp ngoại khoa
Trong trường hợp các biện pháp trên không hiệu quả, người chăn nuôi có thể xem xét can thiệp ngoại khoa như:
- Mổ đẻ (cần có kinh nghiệm và kỹ thuật chuyên môn).
- Mở rộng âm môn nếu lợn nái bị hẹp hậu môn.
- Điều chỉnh tư thế thai nếu thai ở vị trí không bình thường.
- Mổ đẻ nếu thai quá to so với xoang chậu của lợn nái.
Tuy nhiên, các can thiệp ngoại khoa này cần được thực hiện bởi chuyên gia hoặc bác sĩ thú y có kinh nghiệm để đảm bảo an toàn cho lợn nái và lợn con.
Một số lưu ý cần biết khi kích lợn nái đẻ nhanh
Khi áp dụng các biện pháp kích thích lợn nái mau đẻ, người chăn nuôi cần lưu ý một số điểm sau:
- Nếu không có kinh nghiệm đỡ đẻ, hãy tìm đến những người có nhiều kinh nghiệm hoặc hộ gia đình chăn nuôi lợn thường xuyên đỡ đẻ để được hướng dẫn.
- Tìm hiểu và học cách xử lý khi gặp trường hợp lợn nái đẻ bọc, lợn con bị ngạt, vì những cách kích thích đẻ không phải lúc nào cũng có tác dụng.
- Khi lợn nái đẻ ra lợn con có cả bọc ối, hãy lập tức xé bọc ối ra và hô hấp nhân tạo cho lợn con nếu bị ngạt.
- Đối với những trường hợp khó khăn, hãy tìm đến bác sĩ thú y để được hỗ trợ kịp thời và đảm bảo an toàn cho cả lợn mẹ và lợn con.
Bằng cách tuân thủ các lưu ý trên, người chăn nuôi sẽ có thể xử lý hiệu quả tình trạng lợn nái khó đẻ, giảm thiểu rủi ro và đảm bảo năng suất chăn nuôi cao nhất.

Việc kích thích lợn nái mau đẻ là một vấn đề quan trọng trong chăn nuôi lợn. Bằng cách hiểu rõ các nguyên nhân gây khó đẻ, nhận biết các dấu hiệu cảnh báo, và áp dụng các biện pháp kích thích đẻ phù hợp, bà con có thể đảm bảo quá trình sinh nở diễn ra thuận lợi, giảm thiểu rủi ro cho cả lợn mẹ và lợn con. Để đảm bảo chất lượng dinh dưỡng cho đàn lợn của bà con, hãy tham khảo và mua thức ăn chăn nuôi chất lượng cao tại Eufeed – thương hiệu hàng đầu về thức ăn chăn nuôi tại Việt Nam.
Thông tin liên hệ:
Công ty Cổ Phần Eufeed Việt Nam
- Địa chỉ: KCN Phố Nối A, Văn Lâm, Hưng Yên
- Website: http://eufeed.com.vn/
- SĐT: 094 219 3898
- Fanpage: https://www.facebook.com/eufeedvietnam