Heo nái đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển đàn heo. Việc nuôi heo nái đạt năng suất cao không chỉ giúp tăng số lượng heo con mà còn đảm bảo chất lượng đàn heo. Để đạt được điều này, người chăn nuôi cần nắm vững các kỹ thuật nuôi heo nái từ A đến Z. Bài viết này của Eufeed sẽ cung cấp cho bà con những thông tin cần thiết để xây dựng một đàn heo nái khỏe mạnh và sinh sản hiệu quả.
Những điều cần chú ý trước khi nuôi heo nái
Trước khi bắt đầu nuôi heo nái, người chăn nuôi cần chú ý đến các kỹ thuật nuôi heo nái ở giai đoạn đầu trước khi nuôi sau:
- Lựa chọn giống: Nên chọn giống heo nái có đặc điểm di truyền tốt, sức khỏe ổn định và khả năng sinh sản cao. Đặc biệt, nên lựa chọn những giống heo có thể thích nghi cao với điều kiện khí hậu tại môi trường chăn nuôi.
- Chuồng trại: Đảm bảo chuồng trại sạch sẽ, thoáng mát và được trang bị đầy đủ thiết bị cần thiết như máng ăn, hệ thống thoát nước tốt. Nhiệt độ và độ ẩm trong chuồng cần được kiểm soát để tránh heo bị sốc nhiệt.
- Nguồn thức ăn: Chuẩn bị nguồn thức ăn đảm bảo dinh dưỡng và phù hợp với từng giai đoạn phát triển của heo nái. Ưu tiên sử dụng thức ăn có chứa đầy đủ protein, vitamin và khoáng chất.
- Kiểm tra sức khỏe: Trước khi đưa heo nái vào chuồng, cần kiểm tra sức khỏe và tiêm phòng đầy đủ các loại vaccine phòng bệnh như tai xanh, dịch tả heo.
Kỹ thuật nuôi heo nái khi mang thai
Giai đoạn heo nái mang thai là một trong những thời điểm quan trọng nhất trong chăn nuôi, đòi hỏi sự chăm sóc cẩn thận để đảm bảo sức khỏe cho heo mẹ và sự phát triển tốt nhất cho đàn heo con. Một số kỹ thuật nuôi heo nái khi mang thai cần chú ý như:
- Nhận biết heo nái mang thai
Sau khi phối giống, heo nái cần được quan sát kỹ trong vòng 21 ngày. Nếu không có dấu hiệu động dục trở lại, có thể xác định heo đã mang thai. Thời gian mang thai của heo nái thường kéo dài từ 114 – 115 ngày. Tuy nhiên, nếu heo mang thai nhiều con, thời gian sinh có thể rút ngắn, từ ngày 113; ngược lại, nếu ít con, thời gian có thể kéo dài đến ngày 115 – 118.
- Điều kiện chuồng nuôi
Chuồng nuôi đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe cho heo nái mang thai. Đảm bảo chuồng thoáng mát vào mùa hè, ấm áp vào mùa đông và có ánh nắng chiếu buổi sáng để diệt khuẩn. Tránh thiết kế chuồng ở nơi có gió lùa từ phía Tây hoặc gió bấc vào mùa đông. Nhiệt độ lý tưởng trong chuồng nuôi là 26 – 28°C.
- Chăm sóc và dinh dưỡng
Heo nái mang thai cần được cung cấp khẩu phần ăn cân đối với đầy đủ protein, vitamin A, D, E và các khoáng chất như canxi, phốt pho, sắt và kẽm. Việc bổ sung chất xơ ở mức 5 – 7% cũng rất quan trọng, giúp hạn chế nguy cơ táo bón trong thai kỳ.
- Kỳ I: Lượng thức ăn vừa phải, đảm bảo duy trì sức khỏe và nhu cầu cơ bản.
- Kỳ II: Tăng lượng thức ăn lên 25 – 30% để đáp ứng nhu cầu phát triển mạnh mẽ của bào thai.
- Trước khi đẻ: Giảm lượng thức ăn trong 2 ngày cuối để hỗ trợ quá trình sinh nở thuận lợi.
Bên cạnh đó, bà con cần chú ý tắm rửa thường xuyên cho heo, tiêm vaccine phòng bệnh từ ngày 80 – 100 sau phối giống để bảo vệ sức khỏe cho mẹ và con trong quá trình heo nái mang thai.
Kỹ thuật nuôi heo nái sau khi sinh
Kỹ thuật nuôi heo nái sau khi sinh ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe của mẹ và khả năng nuôi dưỡng đàn con. Chăm sóc đúng cách trong thời gian này sẽ giúp đảm bảo năng suất và hiệu quả kinh tế cho bà con chăn nuôi.
- Chăm sóc sức khỏe heo nái sau hậu sản
Ngay sau khi sinh, heo nái thường mất sức và cần thời gian để phục hồi. Cung cấp nước sạch liên tục là điều cần thiết, ngay cả khi heo chưa muốn ăn. Nước không chỉ giúp tăng tiết sữa mà còn hỗ trợ thải độc và làm dịu cơ thể heo nái. Đồng thời, quan sát sức khỏe toàn diện của heo:
- Quan sát sản dịch: Màu sắc, lượng và mùi của sản dịch cần được kiểm tra thường xuyên để phát hiện sớm các bất thường, như nhiễm trùng tử cung.
- Theo dõi thân nhiệt: Đo thân nhiệt heo nái 2 lần/ngày trong 3 ngày đầu sau sinh. Nhiệt độ cơ thể bình thường dao động từ 38 – 39°C. Nếu vượt ngưỡng này, cần tham khảo ý kiến bác sĩ thú y để xử lý kịp thời.
- Hỗ trợ tiết sữa: Lượng sữa của heo nái sẽ đạt đỉnh vào ngày 20 – 25 sau sinh và sau đó giảm dần. Để đảm bảo đủ sữa cho đàn con, cần cung cấp khẩu phần ăn đầy đủ và bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết.
- Khẩu phần ăn sau sinh
Trong tuần đầu sau sinh, tăng lượng thức ăn từ từ để heo nái dễ dàng thích nghi. Từ ngày thứ 8 trở đi, điều chỉnh khẩu phần ăn theo nhu cầu và số lượng con heo bú:
- Nuôi 8 – 10 con: 4kg thức ăn/ngày
- Nuôi trên 10 con: 5kg thức ăn/ngày
Thay vì 2-3 bữa như thông thường, nên chia thành 4-5 bữa/ngày. Điều này giúp heo dễ tiêu hóa và hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn. Trong mùa hè, ưu tiên cho ăn vào buổi sáng sớm và chiều mát để tránh nóng, đảm bảo heo nái không bỏ ăn. Khẩu phần ăn cần giàu protein, năng lượng, vitamin và khoáng chất như canxi, phốt pho để hỗ trợ hồi phục và tăng tiết sữa.
- Vệ sinh chuồng trại và môi trường
Bà con nên giữ chuồng cho khô ráo, thoáng mát, duy trì nhiệt độ chuồng phù hợp. Song song đó cũng nên vệ sinh máng ăn, máng uống hàng ngày để loại bỏ cặn bã và mầm bệnh và đảm bảo nguồn nước sạch không lẫn tạp chất.
Cách phòng ngừa và xử lý bệnh cho heo nái
Bệnh tật là nguyên nhân chính ảnh hưởng đến năng suất và sức khỏe của heo nái. Do đó, việc phòng ngừa và xử lý bệnh cần được thực hiện kịp thời.
- Tiêm phòng định kỳ: Tuân thủ lịch tiêm phòng các bệnh thường gặp như viêm tử cung, dịch tả và PRRS để tăng sức đề kháng cho heo nái.
- Dinh dưỡng hợp lý: Cung cấp thức ăn đảm bảo chất lượng, giàu dinh dưỡng và nước uống sạch để nâng cao sức đề kháng tự nhiên.
- Vệ sinh chuồng trại: Khử trùng định kỳ chuồng trại và thiết bị chăn nuôi để ngăn ngừa vi khuẩn, virus gây bệnh.
- Xử lý bệnh nhanh chóng: Khi phát hiện dấu hiệu bệnh, cần cách ly heo nái bị nhiễm và điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ thú y. Một số bệnh thường gặp như viêm vú, tiêu chảy hoặc sốt cần được xử lý kịp thời để tránh ảnh hưởng đến đàn heo con.
Kỹ thuật nuôi heo nái đòi hỏi sự chú ý và chăm sóc tỉ mỉ trong từng giai đoạn phát triển của heo mẹ. Từ việc chuẩn bị trước khi nuôi, chăm sóc khi mang thai, sau khi sinh đến phòng ngừa bệnh tật, mỗi bước đều đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sức khỏe và năng suất của heo nái.
