Vi sinh, bao gồm các loại vi khuẩn có lợi, đóng vai trò quan trọng trong việc cân bằng hệ sinh thái và giảm thiểu ô nhiễm ao nuôi trong nuôi trồng thủy hải sản. Vậy thì cụ thể vi sinh là gì, các yếu tố nào ảnh hưởng đến vi sinh trong ao? Cùng Eufeed khám phá chi tiết qua bài viết dưới đây bạn nhé!
Vi sinh là gì?
Vi sinh là những vi sinh vật nhỏ bé không thể nhìn thấy bằng mắt thường, bao gồm các loại vi khuẩn, nấm, và một số loại tảo. Chúng có khả năng phân hủy các chất hữu cơ trong nước, giúp kiểm soát mức độ ô nhiễm và tạo môi trường sống ổn định cho cá và các loài thủy sinh.
Trong ao nuôi cá, vi sinh đóng vai trò như những “người dọn dẹp”, giúp loại bỏ các chất thải hữu cơ, nitrat, và các hợp chất độc hại khác. Bên cạnh đó, vi sinh còn góp phần duy trì pH và độ trong của nước, hỗ trợ hệ miễn dịch của cá.
Cơ chế hoạt động của vi sinh
Vi sinh hoạt động thông qua quá trình phân hủy các chất hữu cơ trong ao, như thức ăn thừa và chất thải của cá. Các vi khuẩn nitrat hóa trong nước sẽ chuyển đổi amoniac từ chất thải thành nitrit và sau đó thành nitrat – một quá trình giúp loại bỏ độc tố trong nước. Bên cạnh đó, một số loại vi sinh vật có lợi còn sản xuất enzyme giúp phân giải các chất hữu cơ, giúp ngăn ngừa sự tích tụ của chất cặn bã và giảm thiểu các mầm bệnh tiềm tàng.
Các yếu tố ảnh hưởng đến vi sinh trong ao nuôi cá
1. Nhiệt độ nước
Nhiệt độ là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến tốc độ phát triển và hoạt động của vi sinh vật. Các vi khuẩn có lợi trong ao nuôi cá thường phát triển mạnh trong khoảng 20-30°C. Khi nhiệt độ quá thấp, vi sinh hoạt động chậm lại, dẫn đến việc phân hủy các chất hữu cơ kém hiệu quả.
2. Độ pH của nước
Vi sinh vật phát triển tốt trong môi trường nước có độ pH cân bằng, mức pH lý tưởng cho vi sinh trong ao nuôi thường là từ 6.5 đến 8.5. Khi độ pH giảm xuống quá thấp hoặc tăng lên quá cao, môi trường nước sẽ trở nên không thuận lợi cho vi sinh vật có lợi, gây ảnh hưởng xấu đến quá trình phân hủy chất thải và làm tăng nguy cơ ô nhiễm ao.
3. Lượng oxy hòa tan
Khi hàm lượng oxy hòa tan thấp, các vi khuẩn hiếu khí sẽ không đủ điều kiện để phát triển và hoạt động hiệu quả, làm giảm quá trình phân hủy chất hữu cơ và có thể gây tích tụ các hợp chất độc hại như amoniac và nitrit, dễ sinh ra các chất độc hại cho cá.
4. Hàm lượng chất hữu cơ
Các chất hữu cơ từ thức ăn thừa, phân cá và các nguồn khác trong ao là nguồn dinh dưỡng chính cho vi sinh vật. Tuy nhiên, khi hàm lượng chất hữu cơ quá cao, vi sinh vật có lợi không thể phân hủy kịp, dẫn đến sự tích tụ cặn bã và thúc đẩy sự phát triển của vi sinh vật có hại. Điều này không chỉ gây ô nhiễm môi trường mà còn làm giảm chất lượng nước, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của đàn cá. Vì vậy, bà con nên chọn thức ăn dinh dưỡng cho cá với nguyên liệu và hàm lượng phù hợp.
5. Chất lượng nguồn nước
Nguồn nước sạch và không bị ô nhiễm là điều kiện lý tưởng để vi sinh vật có lợi phát triển. Nếu nguồn nước cấp cho ao nuôi bị ô nhiễm bởi hóa chất, kim loại nặng, hay các vi sinh vật gây bệnh, các vi sinh có lợi sẽ bị ức chế, khó phát triển, làm mất cân bằng hệ sinh thái vi sinh trong ao và dẫn đến nguy cơ bùng phát mầm bệnh.
6. Ánh sáng
Ánh sáng ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của một số loại vi sinh vật, như tảo và vi khuẩn quang hợp. Trong điều kiện ánh sáng phù hợp, các loại vi sinh này sẽ quang hợp và tạo ra oxy, góp phần duy trì lượng oxy hòa tan trong nước. Tuy nhiên, nếu ánh sáng quá mạnh, tảo có thể phát triển quá mức, gây ra hiện tượng “nở hoa” làm giảm lượng oxy về đêm và ảnh hưởng tiêu cực đến đàn cá.
Các loại vi sinh được dùng trong nuôi trồng hải sản
Trong nuôi trồng hải sản, nhiều loại vi sinh được sử dụng để hỗ trợ quản lý chất lượng nước và tăng cường sức khỏe của đàn cá, bao gồm:
- Vi khuẩn nitrat hóa: Những vi khuẩn này giúp chuyển đổi amoniac thành nitrit và sau đó thành nitrat, giúp loại bỏ chất độc trong nước.
- Vi khuẩn phân giải chất hữu cơ: Loại vi khuẩn này giúp phân hủy thức ăn thừa, phân cá và các hợp chất hữu cơ khác, giảm thiểu tích tụ cặn bã trong ao.
- Probiotics (lợi khuẩn): Các loại probiotics như Lactobacillus và Bacillus có tác dụng hỗ trợ hệ miễn dịch của cá, giúp chống lại các bệnh nhiễm khuẩn và tăng cường sự phát triển của đàn cá.
- Vi khuẩn khử nitrat: Các vi khuẩn này có khả năng chuyển đổi nitrat thành nitơ khí, giúp ngăn ngừa sự tích tụ của nitrat trong ao, một yếu tố có thể gây độc cho cá.
Kết bài
Vi sinh là một phần quan trọng trong hệ sinh thái ao nuôi cá, giúp duy trì chất lượng nước và hỗ trợ sức khỏe của đàn cá. Eufeed hy vọng qua bài viết này giúp bà con hiểu rõ về vai trò, cơ chế hoạt động và các yếu tố ảnh hưởng đến vi sinh, đồng thời cùng tạo ra một môi trường sống lý tưởng, góp phần vào sự phát triển bền vững và hiệu quả trong nuôi trồng hải sản.
