Củ và lá sắn ủ chua là thức ăn không chỉ mang lại nhiều lợi ích cho cá mà còn giúp người nuôi tiết kiệm chi phí thực phẩm. Tuy nhiên, những hiểu lầm tai hại về củ và lá sắn có thể khiến đàn cá bị ngộ độc và chết đi. Vậy tại sao phải ủ chua và quy trình ủ trải qua các bước thế nào? Eufeed sẽ chia sẻ với bà con ngay bây giờ.
Tại sao phải ủ chua củ và lá sắn?
Củ và lá sắn là những nguyên liệu rất dễ tìm trong tự nhiên, vậy tại sao phải ủ chua mà không cho cá ăn trực tiếp cho tiện lợi và nhanh chóng? Dưới đây là những lý do chính:
Giảm độc tố
Nguyên nhân đầu độc cá khi cho cá ăn sắn tươi là hàm lượng axit cyanhydric trong sắn rất lớn. Quá trình ủ chua giúp phân hủy những chất độc hại này để cho cá bữa ăn nhiều dinh dưỡng hơn.
Tiết kiệm chi phí
So với thức ăn công nghiệp thì làm sắn ủ chua ít tốn chi phí hơn. Tuy không thay thế được vai trò của thức ăn cho cá trong việc cung cấp toàn diện các chất dinh dưỡng nhưng vẫn đảm bảo bổ sung được một vài chất cần thiết cho cá.
Cung cấp dinh dưỡng
Sắn chứa nhiều các dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển của cá như protein và các loại vitamin. Quá trình ủ chua càng làm tăng giá trị dinh dưỡng và hỗ trợ cá tiêu hóa dễ hơn. Đồng thời thức ăn ủ chua thường có hương vị thu hút, giúp cá ăn ngon hơn.
Các bước ủ chua củ và lá sắn
Dựa vào kinh nghiệm nuôi trồng của từng người nuôi mà quy trình ủ và các thủ thuật ủ cũng không giống nhau. Eufeed sẽ giới thiệu cho bà con cách ủ đơn giản và phổ biến nhất như ở dưới đây:
Chuẩn bị dụng cụ ủ
Quan trọng cho quá trình ủ là thùng ủ. Thùng ủ có thể là vại, sành mà phổ biến nhất là xây hố ủ, túi nilon, vật liệu nén (có thể có hoặc không), máy thái sắn (cần thiết nếu cần ủ với số lượng quá lớn).
Chuẩn bị nguyên liệu ủ
Nguyên liệu cho 1 lần ủ bao gồm củ sắn đã được thái lát hoặc nghiền nát, lá sắn cắt nhỏ, muối ăn, các phụ phẩm như cám gạo, rỉ mật, bột ngô,… Cứ 100kg củ và lá sắn tươi thì cần khoảng 0,5kg muối ăn, 1,5 lít rỉ mật, khoảng 40 – 42 kg cám gạo (tỉ lệ phụ phẩm và sắn là 3/7).
Các bước ủ chua
Hỗn hợp nguyên liệu đạt độ ẩm khoảng 40% là lý tưởng để đem ủ. Thông thường, ủ chua sẽ được thực hiện qua các bước như sau:
- Bước 1: Cho nguyên liệu vào thùng ủ, dùng dụng cụ nén để nén hết khí ra bên ngoài. Cứ sau khoảng 15cm nguyên liệu, nén 1 lần để đảm bảo không còn khí thừa.
- Bước 2: Sau khi đầy thùng thì đậy thật kín miệng thùng. Có thể dùng bao nilon bịt kín và buộc chặt bằng dây. Khoảng 7 ngày thì kiểm tra 1 lần để tiến hành xả khí, tiếp tục nén khối ủ để tạo điều kiện cho vi sinh vật hoạt động tốt hơn.
- Bước 3: Sau khoảng 21 ngày ủ thì có thể cho ra thành phẩm củ và lá sắn ủ chua. Bà con có thể cho cá ăn tuy nhiên cũng cần phải tiết chế liều lượng vì axit còn tồn đọng có thể ảnh hưởng đến cá.
Cách bảo quản
Bảo quản thùng ủ nơi thoáng mát và khô ráo, không để cho côn trùng hoặc các loài động vật khác có khả năng xâm nhập khối ủ. Với quy trình như trên, bà con có thể bảo quản trong vòng 6 tháng với củ và 3 – 5 tháng với lá sắn. Nên kiểm tra chất lượng khối ủ thường xuyên, nếu có dấu hiệu hư hỏng thì nên loại bỏ.
Lưu ý khi ủ chua củ và lá sắn
Để cho ra khối ủ chất lượng, bà con cần nghiêm ngặt trong các khâu như:
- Nén nguyên liệu và bảo quản kín thùng ủ: Môi trường yếm khí hoàn hảo tạo điều kiện cho các vi sinh vật hoạt động tốt hơn. Đảm bảo rằng không có tác nhân nào có khả năng ảnh hưởng đến khối ủ trong thời gian lên men.
- Chọn phần thức ăn cho cá: Khi lấy sắn cho cá ăn, bà con nên loại bỏ phần mốc ở phía trên, chỉ cho cá ăn phần ngon ở phía dưới. Nếu thức ăn có dấu hiệu mốc hoặc hư hỏng toàn bộ thì không nên cho cá ăn nữa.
- Kiểm soát thời gian ủ: Không nên mở thùng kiểm tra quá nhiều lần mà hãy định kỳ kiểm tra khoảng 7 ngày 1 lần. Nếu khối ủ bị xẹp xuống thì tiếp tục nén xuống thật chặt. Sau 21 ngày là thời điểm thích hợp nhất để sắn ủ chua giữ được chất lượng tốt nhất.
Với quy trình ủ chua củ và lá sắn cơ bản như trên, bà con đã có thể làm đa dạng thêm thực đơn hằng ngày của cá. Kích thích sự thèm ăn của cá nhờ những món ăn hấp dẫn giúp chúng phát triển vượt trội hơn. Bà con đừng quên ghé thăm mục tin tức của Eufeed để cập nhật thêm nhiều kiến thức bổ ích và mẹo hay trong quá trình nuôi cá nhé!
