Lĩnh vực chăn nuôi gia cầm đem lại nguồn thu nhập ổn định cho nhiều hộ gia đình và trang trại tại Việt Nam. Tuy nhiên, rất nhiều trường hợp gà bị tiêu chảy nặng mà không xử lý kịp thời sẽ gây ảnh hưởng tốc độ tăng trưởng, làm tử vong hàng loạt và thiệt hại tài chính. Vậy có những nguyên nhân nào gây bệnh tiêu chảy ở gà và hướng xử lý hiệu quả ra sao sẽ được giải đáp qua nội dung bài viết dưới đây.
Tìm hiểu bệnh tiêu chảy ở gà là gì?
Gà bị tiêu chảy nặng là tình trạng vật nuôi đi phân lỏng kèm theo mùi hôi, phân có sự thay đổi màu sắc trắng, xanh, vàng hoặc có máu. Dựa vào nguyên nhân gây bệnh mà tiêu chảy ở gà diễn ra trong thời gian ngắn hoặc kéo dài gây mất nước, kiệt sức và tử vong.
Đây là biểu hiện điển hình của nhiều loại bệnh truyền nhiễm nguy hiểm khác nhau. Do đó, việc xác định đúng nguyên nhân gây tiêu chảy nặng ở gà sẽ tác động đến kết quả điều trị và phòng ngừa dịch bệnh lây lan.
Nguyên nhân phổ biến khiến gà bị tiêu chảy nặng
Tình trạng gà bị tiêu chảy nặng do nhiều nguyên nhân khác nhau gây nên. Trong đó phải kể đến các tác nhân gây bệnh cơ bản như sau:
Nhiễm vi khuẩn gây bệnh đường ruột
Vi khuẩn các loại Salmonella, E. coli, Clostridium perfringens chính là tác nhân chính gây bệnh lý về đường ruột ở gà. Cụ thể, vật nuôi nhiễm vi khuẩn trên thì phân sẽ xuất hiện mùi hôi, màu trắng đục, màu xanh và có máu. Gà nhiễm vi khuẩn thường hay ủ rũ, xù lông, ăn ít, gầy sút cân cực nhanh.
Đặc biệt, khi gà sống trong môi trường mất vệ sinh, nước uống bị ô nhiễm, thức ăn bị mốc, hư hỏng thì sẽ tạo điều kiện để vi khuẩn tấn công hệ tiêu hóa.
Nhiễm virus truyền nhiễm
Tình trạng gà bị tiêu chảy nặng còn do nguyên nhân khác là mắc một số bệnh do virus gây ra. Ví dụ như các căn bệnh sau:
- Bệnh Newcastle (dịch tả gà) là bệnh truyền nhiễm gây nên tình trạng gà bị tiêu chảy phân xanh, vàng, ho, sổ mũi, co giật và tử vong.
- Bệnh Gumboro gặp ở gà con từ 3–6 tuần tuổi với triệu chứng là tiêu chảy phân trắng, giảm sức đề kháng, mất nước và có thể chết hàng loạt.
- Cúm gia cầm với các triệu chứng hô hấp, tiêu chảy nặng, sốt cao, tím mào, tử vong.
Thông thường các loại virus lây lan cực nhanh qua đường không khí, nước uống, thức ăn và tiếp xúc trực tiếp nếu gà không được tiêm phòng định kỳ và giữ vệ sinh cẩn thận.
Nhiễm ký sinh trùng như cầu trùng, giun sán
Nhiều trường hợp gà bị tiêu chảy nặng khi nhiễm cầu trùng, đặc biệt đối với gà con và gà hậu bị. Cầu trùng là loại ký sinh trùng đơn bào có khả năng làm tổn thương ruột, gây xuất huyết, tiêu chảy ở gà.
Ngoài ra, giun sán cũng là nguyên nhân gây rối loạn tiêu hóa, đi ngoài phân nhầy có bọt và mùi hôi thối. Khi không tẩy giun định kỳ sẽ khiến tình trạng tiêu chảy này kéo dài và tái phát nhiều lần.
Stress làm hệ miễn dịch suy yếu do thay đổi môi trường
Các yếu tố gián tiếp như chuyển chuồng, thay đổi nhiệt độ môi trường sống đột ngột, mật độ nuôi quá dày, tiếng ồn cao gây nên sự căng thẳng và stress cho gà. Khi đó hệ miễn dịch gà suy yếu, dễ bị bệnh về tiêu hóa như tiêu chảy.
Thức ăn, nước uống không đảm bảo
Gà nuôi thường hay nhạy cảm với chất lượng thức ăn và dễ bị tiêu chảy khi thức ăn không đảm bảo. Ví dụ thực phẩm bị nấm mốc, lên men, chứa chất độc aflatoxin gây rối loạn tiêu hóa, mắc tiêu chảy cấp tính. Thậm chí, nước uống chứa vi khuẩn hoặc dư lượng hóa chất cao cũng là nguyên nhân gây tiêu chảy kéo dài ở gà. Đặc biệt, nếu bà con thay đổi thức ăn đột ngột cũng khiến gà bị rối loạn tiêu hóa gây tiêu chảy.
Dấu hiệu nhận biết gà bị tiêu chảy nặng
Tình trạng gà bị tiêu chảy nếu không điều trị kịp thời sẽ ảnh hưởng đến chất lượng chăn nuôi. Trong đó, các dấu hiệu cơ bản của bệnh lý này ngoài phân lỏng, có mùi hôi mà bà con cần chú ý để đánh giá mức độ nghiêm trọng như sau:
- Gà uống nước nhiều nhưng ăn ít, gầy nhanh
- Lông xù, gà nằm ủ rũ, không hoạt động
- Da gà tái, mào nhợt nhạt hoặc tím tái
- Nhiều trường hợp gà có biểu hiện thần kinh như đi vòng tròn, co giật
- Phân gà có bọt, máu, nhầy, có màu sắc bất thường
- Tỷ lệ gà chết tăng nhanh trong đàn
Cách xử lý khi gà mắc tiêu chảy nặng
Trương hợp gà bị tiêu chảy nặng sẽ có nhiều biện pháp khác nhau để xử lý. Ví dụ như cách ly gà theo dõi, sát trùng chuồng trại, dùng thuốc điều trị theo nguyên nhân… như sau:
Cách ly gà bị tiêu chảy nặng và theo dõi
Khi bà con nông dân phát hiện gà bị tiêu chảy hãy nhanh chóng cách ly với đàn ngay lập tức tránh lây lan. Nên nuôi gà bệnh riêng ở nơi khô ráo, ấm áp và dễ theo dõi, điều trị.
Sát trùng chuồng trại sạch sẽ
Vệ sinh sạch sẽ toàn bộ chuồng, máng ăn, máng nước bằng các sản phẩm sát trùng chuyên dụng. Ngoài ra cũng cần hạn chế người lạ và phương tiện ra vào khu vực chăn nuôi sau khi sát trùng tránh lây lan bệnh.
Sử dụng thuốc điều trị theo hướng dẫn
Tùy theo từng nguyên nhân gây tiêu chảy ở gà khác nhau để bác sĩ thú y kê đơn thuốc điều trị phù hợp. Ví dụ bệnh do vi khuẩn dùng kháng sinh Enrofloxacin, Colistin, Neomycin, Norfloxacin… Hay bệnh do cầu trùng sử dụng thuốc đặc trị Toltrazuril, Sulfadimidin, Amprolium… Kết hợp bổ sung điện giải, vitamin tổng hợp để chống mất nước, tăng sức đề kháng cho vật nuôi.
Trên đây là những nguyên nhân và cách điều trị gà bị tiêu chảy nặng chi tiết nhất. Hiểu rõ các tác nhân gây bệnh và hướng xử lý phù hợp sẽ giúp giảm thiệt hại về tài chính cho bà con.
